Analitika NPN i vode
🇭🇷
In Croatian
In Croatian
Practice Known Questions
Stay up to date with your due questions
Complete 5 questions to enable practice
Exams
Exam: Test your skills
Test your skills in exam mode
Learn New Questions
Manual Mode [BETA]
Select your own question and answer types
Specific modes
Learn with flashcards
Listening & SpellingSpelling: Type what you hear
multiple choiceMultiple choice mode
SpeakingAnswer with voice
Speaking & ListeningPractice pronunciation
TypingTyping only mode
Analitika NPN i vode - Leaderboard
Analitika NPN i vode - Details
Levels:
Questions:
51 questions
| 🇭🇷 | 🇭🇷 |
| Koji su sve načini analize Na- nabrojati | 1. Plamena fotometrija ! 2. AAS (atomska apsorpciona spektrofotometrija) 3. Jon selektivne elektrode ! 4. Neutronska aktivacija |
| Kako se izvodi plamena emisiona spektroskopija? Šta je osnov metode? | 1. Uzorak sa ispitivanim elementom se izloži visokoj temperaturi, tj. plamenu 2. Pri tome se elektroni tog elementa pobuđuju i prelaze u više energetsko stanje 3. Nakon toga, vraćaju se u osnovno stanje i emitiraju svjetlost karakterističnih talasnih dužina 4. Talasne dužine se mjere i detektuju Osnov metode: Intenzitet emitirane svjetlosti proporcionalan je koncentraciji |
| Kako se izvodi plamena emisiona spektroskopija - kada bismo dobili uzorak krvi šta bismo dalje radili? | Diluirali serum u litij diluentu 100-200x Nakon očitavanja, spektar nakon eksitacije bi trebao biti 589 nm (tzv. natrijeve D-linije) |
| Jon selektivne elektrode - šta sadrži? | Načinjene su od stakla načinjenog od: Na2O 11% Al2O3 18% 71% SiO2 Uz to, postoji i referentna elektroda Ag/AgCl |
| Jon selektivne elektrode - osnovni princip? | Mjeri se razlika POTENCIJALA između MJERNE (jon-selektivne elektrode za jone koje određujemo) i REFERENTNE elektrode. |
| Jonska aktivnost - šta je, značaj | 1. jonska aktivnost ima specifičnu termodinamičku definiciju, ali uglavnom je to koncentracija slobodnog jona u u rastvoru 2. Ne miješati ativnost jona i koeficijent aktivnosti! Aktivnost jona je koncentracija x, koeficijent aktivnosti y (gama) ?????? ZNAČAJ: U ISE se mjeri jonska aktivnost. What is ISE potential? An ion-selective electrode (ISE), also known as a specific ion electrode (SIE), is a transducer (or sensor) that converts the activity of a specific ion dissolved in a solution into an electrical potential. The voltage is theoretically dependent on the logarithm of the ionic activity, according to the Nernst equation. |
| Karakteistika indirektne potenciometrije ???? | Koncentracija jona je razrijeđena, mjerenje je neovisno o volumenu uzorka. |
| Nedostatak indiretkne potenciometrije, i kako ga riješavamo? | Zbog prisustva lipida, proteina, indirektna potenciometrija može davati netačne rezultate, pa se radi zbog toga dilucija Uzorak se diluira da bi se smanjio efekat povišenih markera |
| Kada bismo koristili indirektnu potenciometriju? | Kada imamo povećane vrijednosti nekih markera koji mogu uticati na konc Na+ Uzorak se diluira da bi se smanjio efekat povišenih markera |
| Kod indirektne potenciometrije, kada iščitamo vrijednost na potenciometru, šta nakon toga radimo? | Množimo je sa faktorom razjeđenja, jer smo diluirali |
| Greške koje se javljaju u indirektnoj potenciometriji | Diluciona greška kod nedirektne potenciometrije je značajna, zato se radi direktna potenciometrija. Koncentracija jona je razrijeđena. Greške: Hiperlipidemija i hiperproteinemia nastale raznim stanjima kao sto su dijabetes i alkoholizam, mogu uzrokovati netacan rezultat pseudohiponatrijemije. Tako da je indirektna PM dosta ovisna od solida - proteina i lipida. |
| Šta se mjeri kod potenciometrije? (indirektne???) | Aktivnost jona na površini elektrode, mjerenje je neovisno o volumenu uzorka (a koncentracija uzima u obzir originalni volumen i diluciju) |
| Spektrofotometrija prednosti | Metoda bez interferenci i alternativa je za postupak dilucije |
| Metode - sprektrofotometrija i opisati ih (Na) | A) metoda sa kriptandima (???) Makrociklična supstanca koja veže monovalentne katione u VODENIM rastvorima, pri čemu dolazi do promjene njegovog spektrofotometrijskog maksimuma. b) o-nitrofenil - beta - D - galaktopiranozid -----Beta galaktozidaza---> galaktoza + o-nitrofenol 420 nm žuto obojenje wiki: beta galaktozidaza je Na ovisna i zato se valjda dodaje |
| Nabrojati analitike kalija | 1. AAS - ??? 2. PAES plamena emisiona spektroskopija 3. Jon selektivna 4. Neutronska aktivacija 5. Spektrofotometrijske metode |
| 4. Spektrofotometrijske metode K - unjih spadaju... | A) Metode zasnovane na aktivaciji enzima b) Metode kojim se detektuje pomak spektra – vezivanje za hromofore c) Hromolit metoda |
| Jon-selektivne elektrode | Kalijeve elektrode su od stakla načinjenog od: Na2O 28% Al2O3 0.5% 67% SiO2 Uz to, postoji i referentna elektroda Ag/AgCl |
| Razlika Na i K elektrode | Kalijeve elektrode sa tečnim jonoizmjenjivačkim memranama inkorporiraju valinomicin |
| Spektrofotometrijsko K - zasnovana na aktivaciji enzima - osnove | A) metoda zasnovana na aktivaciji enzima - enzimatska - Koristimo UV optički test u kojem koristimo koenzim NADP, NADPH, NAD, NADH - Oksidacija redukovane forme koenzima u oksidovanu (i mjeri se pad apsorbance) -NADH i NADPH imaju maksimum apsorpcije na 340 nm |
| Spektrofotometrijsko K - zasnovana na aktivaciji enzima - reakcije | Triptofan + fosfat --triptofanoza i K----> indol + piruvat + amonijak NH4 + 2-oksoglutamat + NADPH + H ---glutamat dehidrogenaza----> glutamat + NADP+ na 340 nm U ovim se reakcijama nalaze istoimeni enzimi... |
| Spektrofotometrijsko K - metoda detekcija pomaka spektra - osnova, šta se koristi | Zanovana na vezivanju za hromofore - makrociklićni hromofori Organizovani kao šupljine u koje se vezuju sa velikim afinitetom jednovalentni kationi, pa dolazi do pomaka spektra. - Vezivanje K za makrociklicne hromofore uzrokuje pomak spektra – posledica podesavanja ( pratimo apsorbancu – max.aps. hromofora je drugaciji od nastalog kompleksa (K + Hromofor) , merimo aps. na talasnoj duzini koja je specificna za nastali kompleks, a ista je proporcionalna konc. K ). Koriste se: 1. Policiklični eteri 2. Kriptohemisferanidi (???) 3. Kriptanidi |
| Spektrofotometrijsko K - hromolit metoda | Promena apsorbance na 500 nm. ? PEP (Fosfoenolpiruvat ) + ADP ---kalij piruvat kinaza---> piruvat + ATP piruvat + NADH + H ----LDH----> laktat + NAD (pad apsorbance na 340nm) NIKAKVIH BOJA NEMA OVDJE U SPEKTROFOTOMETRIJI K!!!! |
| Nabrojati metode za CL | 1. merkurimetrijska titracija 2. sprektrofotometrijska metoda 3. Kulometrijsko - amperometrijska titracija |
| Merkurometrijska titracija reakcije | Hlorid + živa-nitrat ----> živa (II) hlorid (netopiv) + nitritni anion Za netopivi spoj je indikator difenilkarbazon, a višak Hg reaguje sa njim i dobije se ljubičasto-plavo obojenje |
| Spektrofotometrija Cl | A) živa (I) tiocijanat + hloridi ----> netopivi živa (II) hlorid ⬇ + tiocijanat tiocijanat + Fe3+ ----> Fe(SCN)3 crveni, 480 nm PA b) tripiridil tiazin + Cl- ---->plavi kompleks 560-600nm c) FeClO4+Cl- u razblaženoj HClO4-------kompleks 344-562 nm (zavisi kompleks od dr jedinjenja) |
| Kulometrijsko-amperometrijska titracija - šta je, pta se mjeri | Mjeri se protok električne struje. Struja je količina električnog potencijala protoka (elektrona) koji se producijraju kao odgovor na električni potencijal. |
| Kulometrijsko-amperometrijska titracija - kako se izvodi | 1. U rastvoru sa Cl- jonima se uroni Ag elektroda. U otopinu seruma Ag elektroda u određenim vremenskim intervalima opušta jednake količine Ag+ jona. 2. Ag+ i Cl- se spajaju sa jonima iz rastvora (seruma) i nastaje netopivi AgCl 3. Serum je razrijeđen smjesom HNO3/CH3COOH i želatinom grupe koje predstavljaju smetnju su SH iz proteina i halogeni 4. Dok se stvara AgCl ne protiče struja kroz rastvor 5. Kada su svi Cl- joni iz seruma izreagovali tada počinje proticati struja 6. Višak srebra povećava električnu provodljivost otopine, količine Cl- jona se odredi na osnovu vremena u kojem je nastalo dovoljno Ag+ da bi se titritali Cl- joni tj. količina hlorida je propordionalna vremenu WIKI: Reduction of Ag+ back to Ag° generates the current, which signals the endpoint. The titrating reagent contains HNO3, acetic acid, H2O, and either gelatin or polyvinyl alcohol. The HNO3 furnishes nitrate, which is reduced at the generator cathode, forming ammonium ions. The ammonium becomes oxidized back to nitrate at the indicator anode. Gelatin or polyvinyl alcohol is needed to prevent pitting of the generator anode. Acetic acid lowers the solubility of AgCl, preventing dissociation back to Ag+ What Is Anode Pitting? There is a protective film of oxide that reduces the anodic rate of reaction. It is the result of a small area in the metal surface being damaged. |
| Načini analize bikarbonata | 1. Kontinuirani autoanalizatori 2. Enzimatska metoda 3. Manometrijski 4. pCO2 elektroda |
| 1. Kontinuirani autoanalizatori | Indirektno preko CO2, se dobiva HCO3 rezultat. HCO3- se spaja sa H+ i nastaje H2CO3, koja se razlaže na CO2 i H2O. CO2 difunduje kroz silikonske membrane na recipient pufera čija je vrijednost 9,2. Reakcija sa indikatorom fenolftaleinom i dolazi do redukcije boje. |
| 2. Enzimatska metoda | Alkalizacija uzorka prvi korak, pa sledi reakcija: HCO3- + PEP -----fosfoenolpiruvat karboksilaza ----> OO (nascentni kisik) + Pi (fosfat anorganski) OO + NADH2 ----malat DH---> malat + NAD+ 340 nm UV opticki test |
| 4. pCO2 elektroda - osnov | PCO2 elektronde su specijalizirana forma pH elektroda, koje sadrže CO2 permeabilnu membranu koja pokriva površinu staklene membrane. Bikarbonatni pufer međusobno odvaja membrane CO2 prolazi silikonsku membranu, reaguje sa vodom i nastaje H2CO3, koji se razlaže na H+ i HCO3-, pa dolazi do promene pH pufera u kom se nalazi mjerna elektroda (promena pH vrednosti pufera ce biti DIREKTNO proporcionalna konc. CO2) Preko HCO3- odredjujemo konc. CO2. |
| Reakcija pCO2 elektroda | CO2 + H2O (karboanhidraza) ----> H+ + HCO3- |
| O cemu treba voditi racuna? Magnezij SPEKTROFOTOMETRIJSKE METODE | 1. Hemoliza (čime se povećava c. Ca i Mg) 2. Ne koristiti nikad oksalat ili EDTA kao antikoagulanse (vežu Mg) 3. Urin kao uzorak je potrebno zakiseliti na pH=1 i zagrijati na 60 stepeni |
| Magnezij metode nabrojati | 1. NASTANAK FLUOROSCENTNIH KOMPLEKSA , TITRACIJA (KOMPLEKSOMETRIJA) 2. PLAMENA EMISIONA SPEKTROMETRIJA (370,383 nm) 3. AAS—abs = 285,2 nm referentna metoda 4. NEUTRONSKA AKTIVACIJA, izotopska dilucija, 27 Mg definitivna 5. Spektrofotometrija |
| Magnezij SPEKTROFOTOMETRIJSKE METODE - danas se koristi.... | - Mg2+ i Kalmagit- ljubicasti kompleks 530-550 nm |
| Magnezij SPEKTROFOTOMETRIJSKE METODE - problemi i kako ih se riješiti | Lipemija i Ca2+ interferencije Rijesiti se interferenci Ca sa N,N, N, N' tetracetat Problem- lipemija se rješava: - Metil timol plavo (Rijetko jer i kalcij reaguje) - Magon ksilidil plavo - Formazan kompleks - Titanovo zutilo koloid |
| 1. NASTANAK FLUOROSCENTNIH KOMPLEKSA , TITRACIJA - reakcija | Mg + kalcein ----> Mg kalcein (ekscitacija na 420, zeleno) Mg + o-o' dihidroksiazobenzen----> fluoroscentni kompleks Eks na 420 nm, Em na 530 nm (emituje fluerscentni kompleks) |
| Analitika Ca, osnov i priprema uzorka | Priprema uzoraka, kad je u pitanju ukupni Ca2+ (ukupni + jonizirani) : Moguće je koristiti serum, heparizirana plazma, urin Urin : prezervacija sa 5-10 ml 6M HCl Ca jonizirani, uzorci: serum, heparizirana krv |
| UKUPNI Ca metode nabrojati | 1. 1. Plamena emisiona spektrometrija 2. AAS 5. SPEKTROFOTOMETRIJSKE METODE 3. Masena spekrometrija--- definitivna metoda 4. Titrimetrijske metode- Stvaranje fluoroscentnih kompleksa sa Ca |
| 1. Plamena emisiona spektrometrija - osnove reakcije i emisija | Ca2+ + toplota + 2e- ----> Ca0----> toplota----> fotoni 422,7nm 554 nm 622 nm Ne koristi se radi interferencija... |
| 2. AAS kalcija - kako se izvodi | A) Prvo moramo reducirati interferencije: Faza dilucije 1:50 sa lantan – HCl b) Aspiracija u zrak/acetilen c) Apsorbanca proporcionalna broju atoma Ca u ground stanju |
| AAS kalcija interferencije | Smetaju fosfati i oksalati i dodajemo stroncij da ih blokiramo Smetaju i proteini a za njih dodajemo perhlornu kiselinu |
| 4. Titrimetrijske metode- Stvaranje fluoroscentnih kompleksa sa Ca | Stvaraju se fluorescentni kompleksi sa kalcijem, kao Ca-kalcein Kompleks ekscitira na 490 nm, a emituje isto kao i magnezij, na 530 nm. Helatori: EDTA,EGTA - smanjuje se intenzitet fluorescencije njihovim dodatkom, jer istiskuje Ca iz veze sa kalceinom |
| 4. Titrimetrijske metode- Stvaranje fluoroscentnih kompleksa sa Ca reakcije | Ca + kalcein -> Ca-kalcein Titracija kompleksa: EGTA + Ca-kalcein -> pad fluorescencije... ekscitacija na 490nm a emisija na 530 nm Stabilnost 4 dana na +4, zaleđen mjesecima Interferenca: hemoglobin i bilirubin (hemoliza i ikterus) |
| 5. SPEKTROFOTOMETRIJSKE METODE Ca - reakcija, interference | Prvo, imamo razne komplekse: • ‘Kalcon • Kalcein- fluorescein kompleksi • Kalcifast plavo • O. krezolftalein • Glioksal Radi se u baznoj sredini, alkalizacija? Ca 2+ + o-krezol ftalein -----OH------> nastaje crveni kompleks, a max aps je 520 do 570 nm Stabilizacija produkta se vrši sa KCN 8 - hidroksi hinolin – eliminacija interferenci Interference: hemoliza, lipemični i ikterični uzorci |
| Analitika jonskog Ca | 1. ANALIZATORI ZA SLOBODNI KALCIJUM 2. JONSELEKTIVNE ELEKTRODE 2. STARIJE METODE |
| 1. ANALIZATORI ZA SLOBODNI KALCIJUM | Potenciometrija kao princip - mjeri se razlika napona između Ca ili pH referentne elektorde za kalibratore na pH= 7,4, a T = 37 stepeni Stvarni jonski Ca |
| 2. JONSELEKTIVNE ELEKTRODE | Izuzetno osjetljive na promjene pH Mjeri se razlika potencijala Ca i referentne elektrode Uzorak je heparinizirana plazma Preanalitičke greske:, staza, zatezanje ruke, hemoliza Varijacije: starosna dob, spol, doba godine, trudnoca |
| Kako pripremiti uzorak za analitiku fosfata | • što prije centrifugirati krv i odvojiti serum • stajanje duze od 2-3 h dovodi do rasta fosfata, zbog djelovanja fosfataze koja razlaže estere • hemoliza- povecani fosfati • trombocitoza- povecani fosfati |
| Detekcija fosfata | A) UV apsorpcija - određuje se koncentracija amonijevog fosformolibdata na 340nm - UV područje b) Reducirajuci agensi -aminonaftol sulfonska kiselina - stanohlorid - metil p aminofenol sulfat -feroamonij sulfat Askorbat |
| 3. ENZIMATSKE METODE fosfata | A) Preko mjerenja NADPH - uz faktore koji omogućavaju aktivaciju NADPH u zavisnosti šta nastaje, pad ili povečanje apsorbance - Glikogen fosforilaza - Fosfoglukomutaza - G6PDH b) Preko H2O2 uz hromogeni supstrat purin nukleozid fosforilaza HPO4 2- + inozin -------------------------- > hipoksantin + riboza-1-P Hipoksantin + 2 H2O +2 O2 -----ksantin oksidaza---> mokracna kiselina +2 H2O2 H2O2+ hromogeni supstrat ------peroksidaza-----> crveno- ljubicasti kompleks (555nm) Supstrat: N- etil-N(3 metilfenil) N acetil etilendiamin c) Preko NADH- fosforilaza, fosfoglukomutaza, G6PDH |