| Emotieve waarde | Waardering gebaseerd op of het boek je iets ‘doet’ [Welke emoties voel je bij het boek] |
| Esthetische waarde | Waardering van ‘mooi’ en ‘lelijk’ in het boek |
| Morele waarde | Waardering op het gebied van normen en waarden die in het boek voorkomen. |
| Realistische waarde | Waardering van de geloofwaardigheid van het verhaal, van de relatie tussen werkelijkheid en fictie |
| Fictie | Teksten gebaseerd op de fantasie van de schrijver |
| Non-fictie | Teksten gebaseerd op de werkelijkheid [een persoon of gebeurtenis bijv.] |
| Chronologie | Tijdverloop van een verhaal [wat kwam eerst, wat daarna etc.] |
| Fabel | De [volgorde van de] verhaalgebeurtenissen in chronologische volgorde |
| Sujet | De presentatie[/volgorde] van de verhaalgebeurtenissen zoals die in het verhaal zijn gegeven |
| Flashbacks | Terugblik die het chronologische verhaalverloop onderbreekt |
| Flashforwards | Verwijzing naar iets wat in de toekomst gaat gebeuren |
| Tijdsprong | Een stuk tijd dat wordt overgeslagen |
| Verteltijd | Het aantal bladzijden van een boek of scene [hoelang duurt het om te lezen] |
| Vertelde tijd | De tijd die gebeurtenissen in het boek in beslag nemen [hoelang het in uren/dagen duurt als het boek zich in de werkelijkheid zou afspelen] |
| Tijdverdichting | Gebeurtenissen die worden verteld in een verteltijd korter dan de vertelde tijd [dingen worden minder uitgebreid opgeschreven, tijdsversnelling] |
| Tijdvertraging | De verteltijd is langer dan de vertelde tijd [dingen worden uitgebreider opgeschreven] |
| Beeldvormende ruimte | De ruimte die de lezer een beeld geeft waar het verhaal zich afspeelt. |
| Belangenruimte | Ruimte die een versterkende invloed heeft op de gebeurtenissen |
| Ruimte | De plaats, omgeving en omstandigheden waarin een verhaal zich afspeelt. |
| Contrastwerking | Als er verschil in ruimte wordt gebruikt om het thema te verduidelijken |
| Ab ovo | In het verhaal wordt het [chronologische] begin van de gebeurtenissen als eerst verteld. |
| In medias res | Het verhaal begint ergens in het [chronologische] midden van de gebeurtenissen |
| Post rem | Het verhaal begint bij het [chronologische] eind van de gebeurtenissen |
| Gesloten eind | Het einde is helemaal duidelijk, je weet alles bij de afloop |
| Open eind | Het einde is (deels) onduidelijk, je weet dingen niet bij de afloop |
| Raamvertelling | In een verhaal worden onafhankelijk van elkaar verschillende verhalen verteld |
| Verhaalinzet | De manier waarop het verhaal begint. |
| Verhaallijn | Een samenhangende[/bij elkaar horende] reeks gebeurtenissen. |
| Protagonist | [Hoofdpersoon] Persoon waar het verhaal om draait, waarin het thema te zien is. |
| Antagonist | Tegenspeler[/tegenstander/vijand] van de protagonist |
| Flat character | Een figuur in het verhaal die niet uitgebreid wordt uitgelegd en niet veranderd in het verhaal |
| Round character | Een figuur in het verhaal die we leren kennen en zich ontwikkelt in het verhaal. |
| Alwetende verteller/auctoriaal perspectief | De verteller weet alles van elk personage op elk moment. Hij kent ook de afloop van het verhaal. |
| Hij/zij-perspectief/Personaal perspectief | De tekst is geschreven vanuit 1 personage dat met hij of zij wordt aangeduid, de lezer kent alle gevoelens en gedachten bij die persoon |
| Ik-perspectief | De verteller is een ik die het verhaal beleeft of beleefd heeft. |
| Perspectief/vertelwijze | Manier waarop de verteller in het verhaal zit |
| Tussenvorm | Vertelperspectief tussen het personale perspectief en het alwetende perspectief in |
| Spanning | [de beste beschrijving is] De drang tot doorlezen |
| Motief | Terugkerend element in het verhaal/verschijnselen gebeurtenissen of situaties die in verband staan met het thema |
| Leidmotief | Letterlijk herhaalde details die in verband kunnen worden gebracht met het thema |
| Thema | De algemeen menselijke ervaring die centraal staat in het boek |
| Proloog | Voorwoord van de schrijver [beter gezegd: Wat er … jaar/uur geleden gebeurde…] |
| Epiloog | Nawoord van de schrijver [beter gezegd: Wat er … jaar/uur later gebeurde…] |
| Intermezzo | Tussenstuk in een verhaal |
| Motto | Een citaat dat aan het boek voorafgaat waarmee de schrijver een hint geeft voor de interpretatie van zijn werk |
| (Auto)biografie | Een geschreven levensbeschrijving (over en door jezelf) |
| Column | Kort verhaaltje waarin de schrijver zijn mening verkondigd (is soms nogal kritisch) |
| Essay | Beschouwing van een bepaald onderwerp |
| Novelle | Een tekst met 1 gebeurtenis, een aantal personages, beperkte karakterontwikkeling en een eenvoudige intrige (superkort verhaal) |
| Polemiek | Een ‘ruzie’ op papier, een ‘pennenstrijd’ |
| Roman | Uitgebreide tekst met meerdere hoofdpersonen en meerdere verhaallijnen [Normaal/lang verhaal] |
| Citaat | Letterlijke verwijzing naar een andere tekst |
| Indirecte verwijzing | Niet letterlijke verwijzing die wel als verwijzing herkenbaar is |
| Intertekstualiteit | Het naar elkaar verwijzen van teksten en andere kunstwerken |
| Verborgen opname | Onder het oppervlakte van een tekst is een verwijzing zichtbaar naar een andere tekst of naar een ander kunstwerk. Deze verwijzing is niet duidelijk te herkennen, maar wel betekenisvol. |
